Altijd feest in Nepal?

Vlak voordat ik mijn hoofd laat rusten op een ietwat dikke kussen hoor ik het ritmisch geluid van de regen, tik tik tik tik. Af en toe onderbroken door het krachtige geluid van stromend water bij de buren. Het regent nog steeds pijpenstelen als ik om 07.30u wakker wordt om me rustig klaar te maken voor mijn 6 km fietstochtje heuvelaf naar hatha yogales om 09 uur. Mijn homestay vraagt of ik haar zwarte oversized regencape wil lenen. Die heeft ze vandaag toch niet nodig om op haar scooter naar school te gaan. Hè alweer een schoolvakantiedag? Mijn gelukje want zo kom ik niet geheel als een verzopen kat, weliswaar met bemodderde voeten in slippers aan bij Yogaschool Mudra met uitzicht op het prachtige meer. Ik heb mezelf een yogaweek cadeau gegeven, 2x per dag 1,5 uur les en voor de rest helemaal niets hoeven! We starten in een voor mij oncomfortabele kleermakerszit met ademshalingoefeningen. Onze ogen ontspannen gesloten. En dan ineens na de laatste 6-tellende diepe langzame uitademing blinkt daar een kleurrijke boog tegen vers besneeuwde glinsterende bergtoppen aan de horizon! Dit voelt opnieuw als een cadeautje! Hoewel het vrijwilligerswerk voor mij wel als 'af' voelt, begint een nieuwe werkweek op school. Te voet ga ik 13 km bergop met een lichtgewicht rugzak naar Kaskikot, een bergdorpje voor een midweekje. De voorzieningen, zo heb ik al gehoord zijn primitief. Handen, kleren, afwas en groenten worden allemaal buiten bij dezelfde zink gewassen. Voor het staand toilet met douche (emmers met water) inéén moet ik iedere nacht zeker 3x naar buiten. Thee houdt me warm in de koude avonden en zorgt tegelijkertijd voor dit ongemak. De woonkamer is opgeofferd voor een extra slaapkamer voor vrijwilligers. Ontbijten in de ochtendmist en avondeten in de kou. Brrrrr... Om me op te warmen, wandel ik op mijn tweede avond tegen zonsondergang richting een nabij gelegen dorp. En ineens zie ik daar Annapurna Zuid en Fish Tail schitteren in het avondlicht. Alweer een cadeautje! Op mijn eerste dag hier loop ik langs een drukke plek en nieuwsgierig als ik ben, net als de Nepalezen, vraag ik wat er te doen is. Ik word uitgenodigd voor het overheerlijke buffet van een cateraar voor de verjaardag van een 84-jarige bewoonster. Het feest gaat een dag en nacht door om de goden te bedanken voor deze hoge leeftijd. Ik houd het bij een kort avondje Nepalese dans en muziek. En jahoor dan is daar op mijn derde avond de wel zó gevreesde reizigersshit. Na 3x kotsen en tientallen toiletbezoeken voel ik me stukken beter. Ik vraag me af of dit het wel waard is. Vanaf nu houd ik het bij de stad. Op de scholen viert discipline hoogtij als ik het voor mij bekende militaristische ochtend en middag appèl aanschouw. Zelfs tijdens de ingeplande plaspauzes lopen de kinderen met één hand op de rug. Met de andere mogen ze een vriendje of vriendinnetje vasthouden! Zes dagen per week van 10-3 naar school met 1x per kwartaal een examenweek ook voor de jongsten van vijf. Pffff daarna uitpuffen met bankhangen en gamen voor een weekje schoolvakantie. Al die vrije dagen komen nog eens boven op de véle véle festivals. Hier wil ik ook wel juf zijn! Onderweg op mijn fiets kom ik ook allerlei feestjes tegen. Dan verschijnen de Nepalezen in meest prachtige kleurrijke kleding. De culturele feestdag van de grootste kaste in deze regio de Gurung is uitgeroepen tot een Nationale Feestdag. Hiep hoi!! Het Tibetaanse nieuwjaar, Nepal kent in omgeving Pokhara veel Tibetaanse vluchtelingen kampen en kloosters, is in dit jaar 2019 (en 2075 voor Nepalezen) van 5 tot en met 7 februari. Het Chinese nieuwjaar op 5 februari is herkenbaar in een uitbundig versierd Chinees Restaurant. Geen vuurwerk, geen dans, geen muziek voor de start van het jaar van de zwijn. Nee, het is niet altijd feest in Nepal.

Puzzling in Nepal

Met het uitzicht op het prachtige Phewa Lake met zijn vele paragliders in Pokhara zit ik lemon tea te drinken op een heerlijk terrasje. Wat wil een mens nog meer? Sudoku's en kruiswoordraadsels heb ik thuisgelaten; verveling na drie maanden heb ik niet. Vragen, vele vragen wel! Vanochtend na het opstaan eerst 1,5 uur zweetdruppels in de Gym gekregen. Rond het middaguur opnieuw zweten geblazen tijdens het voortduwen van de rolstoelen van de bewoners in Happy Home bejaardenhuis op de hobbelende onverharde wegen. Wat zijn ze blij! Ze geven mij handkusjes en 'Mister' de grapjas van het stel zegt Tank Jou met een Nepalees accent. Buiten de poort wandelen mag niet. Omdat de eigenaar in Australië is, heb ik zijn broer verteld dat het geen gevangenis is en ik verantwoordelijk voor ze ben. Mijn gedachten bij dit mooie kabbelende meer dwalen af naar het echte Nepal. Dat zijn niet de hoogste toppen van de wereld, de lachende vriendelijke Nepalezen, het smaakvolle gekruide eten. De harde werkelijkheid laat zich niet makkelijk raden en blijft verborgen voor vele toeristen én vrijwilligers. Tijdens mijn 7 weken verblijf in een homestay begon ik me beetje bij beetje te irriteren aan de in de vroege ochtend rochelende, altijd na werk hangend op de bank en naar alcohol ruikende vader. Nu pas weet ik dat hij alcoholist is en iedere ochtend overgeeft ipv conform Nepalese gewoonte zijn keel schraapt. Zelfgebrouwen Roxy kost amper iets en is dé oplossing voor menig ongelukkig gearrangeerde huwelijk. Scheiden onmogelijk voor afhankelijke niet opgeleide vrouwen want eenmaal uit huis, is er geen weg terug naar het ouderlijk huis vanwege schaamte zo redeneren de ouders. Waarom kiezen ze in vredesnaam zulke kloten van partners? Volunteer Service Nepal, een NGO blijkt een heus familiebedrijf te zijn! De dronken vader homestay is de broer van de directeur! Zijn neef en vriendin 'werken' op kantoor. Een ander neefje geeft 'Nepalese les' aan vrijwilligers. Waar gaan die vele Euro's en Dollars van de jaarlijkse 200 vrijwilligers heen? Een interessante kennismaking met een Principal van een school in Kaskikot, een bergdorp over mogelijkheden van lesgeven eindigt in een gesprek enkel over sponsorgeld. Een leraar of doctor in een kwalitatief slechte overheid organisatie verdient véél meer dan in een privaat bedrijf maar helaas als je niet tot de hoogste (officieel al jaren afgeschaft) kaste behoort, geen kans. De vele vraagtekens vallen beetje bij beetje als puzzelstukjes in elkaar.

Home alone

Where are you going? I'm alone, my mom is not at home. I'm afraid. Don't go please.... Ouganta, het 9-jarig zoontje van de Homestay doet ongelofelijk zijn best in zijn meest perfecte Engels om me te overreden niet naar de Gym te gaan. Van 5 tot 6 in de avond ga ik naar Nepalese dansles met interessante vrouwen (veelal in het buitenland gewoond of gewerkt), enthousiaste kinderen en een zeer (vrouwelijk en stoer tegelijk) beweeglijke dansleraar. Even haal ik de beelden van de film Home Alone voor de geest. Ach nee wat een flauwekul! Op zijn jeugdige leeftijd weet hij al aardig goed wie en hoe hij kan bespelen. Hij loopt in en uit de slaapkamers van vrijwilligers, óf om snoep te bedelen óf languit liggend op iemands bed om naar zijn tablet te koekeloeren. Nog net geen 10 en nu al vetrollen rond zijn buik; zijn moeder noemt hem 'fat'. Een mens met een dier vergelijken is uit den boze maar elkaar in het bijzijn 'fat' noemen, is totaal geen belediging. Ik trakteer hem dan ook graag tijdens onze Homestay kaartspel avonden op verse zoete papaya en niet een zak pittige nootjes. Vriendjes zie ik nauwelijks, zichzelf op een creatieve wijze vermaken al helemaal niet. Alles draait bij scholieren en de ouders op het halen van goede cijfers. Nieuwe vrijwilligers zijn z'n target: snel vrienden mee worden! In mijn hoofd zeg ik: mama, voed alsjeblieft je zoon op. Vanavond ging hij zijn bord Dhal Bhat in de woonkamer opeten. Volledig de vraag van zijn mama Durba negeren om aan de keukentafel te komen. Ik help haar een beetje door dit keer wel hardop te zeggen: "Jij bent de baas, niet hij". Prompt staat ze op en brengt hem naar de keuken. We wisselden snel een knipoog uit! Het is niet makkelijk peilen wat wel en niet oké is in de Nepaleze cultuur. Als gast mag je niet helpen afwassen. Eigenwijs als ik ben, doe ik dat toch na het ontbijt als ik zie dat Durba het druk heeft. Ze vraagt mij nu soms om de bedden te helpen verschonen en de afwas te doen. En dan het akefietje van zaterdagavond 24 november; de laatste dag van de Chinese KB, die voor ons Cantonees kookte. Wij smullen volop van de vis, kip en vele groenten. Het gastgezin eet niets, helemaal niets. Vinden ze het niet lekker? Wachten ze tot wij klaar zijn met eten? Later ontdek ik het ware verhaal. Ouganta wilde alvast ongare vis voorproeven wat KB natuurlijk niet toestond. Met een huilpartij als gevolg. Durba legt dat later op de avond aan ons allen uit als: sorry... sorry... 10x sorry.... ik heb Ouganta een klap gegeven want hij moest zijn huiswerk maken. Een klap geven is nog heel gewoon hier, thuis en ook op school en kinderdagverblijf... Een paar minuutjes later klopt ze op mijn slaapkamerdeur. Een voorzichtig traantje pinkt in haar ooghoek. Ze begint te vertellen en huilt. Als Ouganta geen eten mag van KB dan het hele gezin ook niet. Niets willen of kunnen begrijpen van vis wat goed bereid moet worden. Ik moet beloven dat ik dit aan niemand vertel in de homestay. Mijn hart maakt een klein sprongetje dat ze mij zo in vertrouwen neemt. Haar echte emoties laat ze me zien en niet die eeuwige smile op het gezicht. Een luidcrochelende vader en moeder 's ochtends om 7 uur, een plassende slecht lopende grootmoeder op het balkon in de middag, het eeuwige geluid van Hindu films op tv en mobiel, boerende en smakkende Chinezen tijdens het eten, een vader die op zijn enige vrije dag niets anders dan op de bank ligt. Het went allemaal. Alleen die schoonmaakfobie van Durba doet me regelmatig in mezelf eventjes mopperen. Niet de warmwaterkraan maar de koude voor de handwas, teenslippers omwisselen voor badslippers in de badkamer en op het dakterras, de buiten schoenen precies daar neerzetten, niet snijden op je ontbijtbord maar op de snijplank vanwege krassen, niet eten op de slaapkamer. Voorbeelden te over. Dan smacht ik naar de zeldzame momenten van Home Alone!! Verder is ze superlief hoor en vraagt ze als ik thuis kom van het Woman Center wat ik gedaan heb en of ik thee wil net als vroeger thuis. Én ze kookt heerlijk spicy!!

Enkele reis Kathmandu - Amsterdam

Wauwww... de tijd vliegt!! Een super eerste maand in Nepal met een nieuw ontdekt 'talent' voor lesgeven. Kunnen genieten van ook mooi gezang uit de Boeddhistische tempel. Het hebben van een room-mate zelfs gezellig vinden! De werkweek die hier start op zondag kende de perfecte start. VSN had me gevraagd (toegegeven weliswaar stiekempjes kleine signaaltjes afgegeven) een workshop Lesgeven voor te bereiden voor dinsdag. Wat heerlijk om even op een andere manier mijn hersens te gebruiken. Op kantoor met een super trage Lenova van de reisbegeleider een powerpoint met veel foto's en voorbeelden in elkaar gedraaid. Dinsdag rond 15.30u na het 'Nepalese half uurtje' konden we van start. Super energiek vooral door de aanwezigheid van Marianne, lerares Engels in NL en Merel onderwijskundige en onderwijzer aan de Universiteit. Goede vraagstukken zoals hoe lesgeven in een klas met veel niveau verschil kwamen op tafel. Helaas bij aankomst in mijn homestay voelde ik me zo als mijn lieve afscheidsballon die na een maand het loodje had gelegd. Maandagavond lekker gezweet tijdens de Zumba les na 2 weken gesloten te zijn. Geen douche, trui aan, sjaal om en half uur naar huis gewandeld. Ja ja met te weinig weerstand ligt de verkoudheid op de loer. Shit zeg wat voel ik me ziek: barstende koppijn, geen water dus geen paracetamol, niemand om tegen aan te praten, rommelende maag, spierpijn. Slapen, eten, drinken meer zit er voor een paar dagen niet in. De weegschaal geeft 5 kilo lichter aan wat voor mij een belangrijke eye opener is. Ondanks de vrachten witte rijst op mijn bord elke avond opnieuw en de twee met water volgezogen roti's als ontbijt, ontbreekt het aan voldoende voedingsstoffen. Yoghurt, ei, 3 stuks fruit had ik al uit de Schijf van Vijf toegevoegd. Daar komen nu volkoren producten bij. Zuurdesembrood van € 5,- door Linda van VSN gekocht voor mij die Kristin zou langsbrengen. Oeps vergeten. Gelukkig heeft mijn moeder mij een hele goede tip gegeven: schrijf iedere dag in je dagboek de positieve punten op van de dag. En ja diie zijn er elke dag! Zoals Niven die 3 jaar is geworden. Of Marianne die 70 is en de reis van haar zoon doet. Of het boek '400 brieven van mijn moeder' die over een Nederlandse jongen gaat die 10 jaar onterecht veroordeeld is in Marokko en ongelofelijk sterk is en onderneemt ( vb bloementuin in gevangenis aanleggen, sportles geef). Nee vlucht 7 nov EY293 21.30u naar Abu Dhabi en vertrek om 09.30 met aankomst 8 novemer 14.00u in Amsterdam heb ik niet geboekt.

Een Tika

Nee ik heb het niet over mijn nichtje Tika, de dochter van mijn zus Peet. Of over Tika van Tita Tovenaar. Tika is de naam voor de rode stip op het voorhoofd van Hindu mannen, vrouwen en kinderen. Deze is gemaakt van sticky rijst en blijft enkele dagen zitten. Op de 10de dag van het belangrijkste festival Daishan krijgen Hindu's deze stip. Oorspronkelijke gedachte is om de kwade duivel te verjagen, nu meer voor geluk en voorspoed. Het inwoners aantal daalt in Kathmandu met ongeveer de helft. In de dagen voorafgaand vertrekken iedere dag 130.000 mensen naar de dorpen waar ze opgegroeid zijn, zo lees ik in de Himalayan Post. Even geen files de stad in en uit, even geen Zumba om 5u in de ochtend omdat de sportschool die 365 dagen open is toch gesloten blijkt, even een maand geen school voor de kinderen. Als buitenlander krijg ik er dus erg weinig van mee, op de verhalen, rode stippen groot en klein en de hoge bamboe schommels na. Nepal kent een zeer uitgebreid festival traditie. Vooral de maanden oktober en november staan hierom bekend. De 5 miljoen 'expats' ( of dit getal klopt betwijfel ik want data is zeer slecht voorhanden) keren in deze tijd massaal terug naar Nepal. Het zijn voornamelijk ongeschoolde arbeidskrachten die naar het Midden - Oosten in de bouw, als schoonmaakster of aupair uitgezonden worden. Recentelijk is ook het Britse en Koreaanse leger in trek. Een enkeling vindt zijn eigen weg naar de VS of Europa zoals Chan en Tseten van mijn homestay die studeerden en werkten in Cyprus en elkaar daar ontmoet hebben. Deze week een lekkere Griekse salade met zoutloze feta maar met heerlijke Nepaleze kruiden met Tseten gemaakt voor de broodnodige vitaminen.

Vrouwen, mannen en apen

Mijn eerste week in Nepal na hier 11 en 23 jaar geleden ook te zijn geweest. Mooie herinneringen had ik bewaard en de mindere wat weggestopt. Oh ja wat een rotzooi op straat, mondkapjes op tegen de stof, enorme files op de zogenaamde Ringroad, toilet zonder papier, blaffende honden, 2x per dag Dhal (linzen) Bhat (rijst) in de homestay!! Als je de vriendelijke gezichten hier ziet van jong tot oud vergeet je dat alles. De vrouwen in het Vrouwencentrum wreven vol blijdschap in hun handen toen ik vertelde dat ik de komende maanden hier Engelse les kwam geven met sportieve breaks tussendoor. Kinderen op de school begonnen direct te grappen en grollen in het Engels tijdens mijn korte rondleiding. Ze leren vanaf hun derde Engels. En ook al dansles gehad van een meisje met Downsyndroom. De introductie van in de ochtend 1,5u Nepali leren.... en in de middag sightseeing zit er bijna op. Volgende week begint het grootste festival en alles is hier dan gesloten n Kathmandu. Dat betekent dat ik voor bijna 3 weken verkast ga worden naar andere homestay om jonge monniken Engelse les te geven. 1 lesboek voor alle leeftijden van 6 tot 15! Even geen vertrouwde andere vrijwilligers in de leeftijd van 18 tot 23 om me heen.